รวมพระธรรมเทศนา หลวงพ่อวัดปากน้ำ

พระสูตรนี้ พระพุทธเจ้าทรงแสดงในเรื่องจิตแผ่เมตตาไปยังสัตว์ ทรงรับสั่งให้ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสกอุบาสิกา ยึดพระอริยะเป็นแบบอย่างในการทำตัวเองให้บริสุทธิ์งกาย วาจา ใจ จึงได้ชื่อว่า ประกอบด้วยเมตตา เป็นสาวกของพระศาสดาที่แท้จริง

หลวงพ่อวัดปากน้ำแสดงพระธรรมเทศนาแก่พระภิกษุบวชใหม่ และเจ้าภาพพร้อมด้วย หมู่ญาติอันเนื่องด้วยสายโลหิต และด้วยความคุ้นเคย ซึ่งถือเป็นญาติอย่างยิ่ง

วนปฺปคุมฺเพ  ครั้นเมื่อพุ่มไม้ในป่ามียอดอันแย้มแล้วในต้นฤดูร้อนฉันใด พระผู้มีพระภาคเจ้า ได้ทรงแสดงธรรมอันประเสริฐ ให้ถึงซึ่งพระนิพพานอันประเสริฐเพื่อเป็นประโยชน์เกื้อกูลแก่สัตว์ทั้งหลาย ฉันนั้น อันนี้เป็นรัตนะอันประณีตในพระพุทธเจ้า

เราไม่อาจรู้ว่าใครเป็นพระโสดาบัน พระสกทาคาพระอนาคา หรือพระอรหัตเพราะท่านก็เป็นมนุษย์ธรรมดาเช่นเรา อาจเป็นหญิงชาย ภิกษุสามเณร เช่นเดียวกับเรา

วันนี้ เจ้าภาพได้ถวายทานครบทั้งสาม คือ ถวายทานแด่พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ คือ เวลาเช้าและเพล ถวายโภชนาหารแด่พระพุทธเจ้าและพระสงฆ์ เวลาบ่ายให้มีพระสัทธรรมเทศนาน้อมนำไทยธรรมทั้ง ๔ ได้ชื่อว่าถวายทานแด่พระธรรม

หลวงพ่อวัดปากน้ำแสดง "ภัตตานุโมนากถา" ให้แก่ทานบดี พร้อมวงศาคณาญาติ เนื่องด้วยสายโลหิต (สาโลหิตา) และเนื่องด้วยความคุ้นเคย (วิสฺสาสา ปรมา ญาตี) ซึ่งถือเป็นญาติอย่างยิ่ง ในโอกาสที่มาบริจาคทานแก่พระภิกษุสามเณร อุบาสก อุบาสิกา

เมืองไพสาลี (เวสาลี) เกิดโรคร้าย ไม่มีผู้ใดบรรเทาได้ชาวเมืองอาราธนาพระพุทธเจ้า ให้ลงมา บำบัดภัย

จิตของผู้ที่โลกธรรมกระทบแล้ว ไม่หวั่นไหว เป็นจิตไม่ยินร้าย เป็นจิตไม่ยินดี เป็นจิตเกษม

การดื่มสุรานะไม่ใช่เป็นของพอดีพอร้ายนะสุรามันเกิดขึ้นในประเทศใด ประเทศนั้นย่อยยับ

"เมื่อเราจุดไฟเวลาใด ก็นึกถึงธรรมเวลานั้น ว่าอ้อดวงไฟที่ปรากฏขึ้นนี้ที่เรา นับถือธรรม แสวงหาธรรม เรายังไม่เป็นธรรมที่เรายังไม่เป็นยังไม่เห็นปรากฏก็ให้กำหนดรู้เหมือนไฟอย่างนี้แหละ เมื่อเกิดขึ้นแล้วก็ดับไปได้ ถ้าเกิดขึ้นสว่างดีดับวูบไปเดี๋ยวนั้นก็ได้ เกิดขึ้นสว่างดีค่อยๆ ดับไปก็ได้ เกิดขึ้นแล้วไม่ดับติดจนกระทั่งสำเร็จก็ได้"

พระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมสำหรับพุทธบริษัทที่ โดยทรงแยกแยะธรรมเป็นหลายประเภทที่ยกมาแสดงนี้เป็นประเภทวิปัสสนาภูมิปาท

พระสูตรนี้แสดงถึงความแก่และความตายที่ครอบงำสัตว์ทั้งหลายให้สิ้นไป โดยอาศัยภูเขาเป็นเครื่องเปรียบเทียบ

เมื่อใด ธรรมทั้งหลายปรากฏแก่พราหมณ์ ผู้มีความเพียรเพ่งอยู่เมื่อนั้น ความสงสัยทั้งปวงของพราหมณ์ย่อมสิ้นไป

พระพุทธเจ้าทรงประทานอริยทรัพย์ไว้ให้พวกเราทั้งหลาย ผู้ไม่มีทรัพย์ในโลกนี้เป็นเครื่องอุ่นใจ

วินัยปิฎก ย่อลงคือ ศีล สุตตันตปิฎก ย่อลงคือ จิต หรือสมาธิ ปรมัตถปิฎก (อภิธรรม) ย่อลงคือปัญญา

พระพุทธศาสนา มีศีลเป็นเบื้องต้น สมาธิ เป็นท่ามกลาง ปัญญา เป็นเบื้องปลาย เป็นลำดับในการเทศนาของพระพุทธองค์

กถญฺจ สมาธิ สมาธิที่พระผู้มีพระภาคตรัสแล้วเป็นไฉน หลวงพ่อวัดปากน้ำ ได้แสดงให้เข้าใจโดยปริยัติ ปฏิบัติ ปฏิเวท

ศีลเป็นหลักเบื้องต้นในพระพุทธศาสนา และเป็นสิ่งที่จะต้องรู้และมีให้แน่นอนในใจของทุกคน

สังขารทั้งหลายมีความเสื่อมไปเสมอสิ่งที่ได้เห็นด้วยตา ได้ยินด้วยหูได้ทราบด้วยจมูก ลิ้น กาย ได้รู้แจ้งทางใจ เสื่อมไปเสมอ

ต้องทำใจ "หยุด" คือ หยุดที่ศูนย์กลางดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ใสบริสุทธิ์หยุดเข้า กลางของหยุด กลางของกลาง จนถึงพระอรหัต

พุทธรัตนะ ธรรมรัตนะ สังฆรัตนะ นั่นแหละเป็นตัวจริงที่เราจะต้องถึง จะไปถึงสิ่งอื่นไม่ได้เมื่อถึงแล้วจึงเห็นอริยสัจ ๔ ตามปัญญาอันชอบที่ถูก