บาลีน่ารู้
เรื่อง : ธรรมรักษ์ ป.ธ.๙

กุสลา ธมฺมา อกุสลา ธมฺมา...

ฟังพระสวดอภิธรรม น้อมนำบุญให้ผู้ล่วงลับ..

กุสลา ธมฺมา : ธรรมทั้งหลายที่เป็นกุศล อกุสลา ธมฺมา : ธรรมทั้งหลายที่เป็นอกุศล อพฺยากตา ธมฺมา : ธรรมทั้งหลายที่เป็นอัพยากฤตเป็นจิตกลาง ๆ มีอยู่ กตเม ธมฺมา กุสลา: ธรรมทั้งหลายที่เป็นกุศลเป็นไฉน

ยสฺมึ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ : ในสมัยใด จิตที่เป็นกุศลซึ่งเป็นไปใน
กามาวจรภูมิเกิดขึ้น

โสมนสฺสสหคตํ าณสมฺปยุตฺตํ : เป็นไปกับด้วยโสมนัส ประกอบพร้อมด้วยญาณ

รูปารมฺมณํ วา สทฺทารมฺมณํ วา คนฺธารมฺมณํ วา รสารมฺมณํ วา โผฏฺฐพฺพารมฺมณํ วา

ธมฺมารมฺมณํ วา ยํ ยํ วา ปนารพฺภ : ปรารภอารมณ์ใด ๆ คือ มีจิตยินดีในรูป เสียง กลิ่นรส สัมผัสหรือธรรม เป็นอารมณ์ก็ดี

ตสฺมึ สมเย ผสฺโส โหติ : ในสมัยนั้น ผัสสะ ย่อมมี

อวิกฺเขโป โหติ : ความไม่ฟุ้งซ่าน เป็นสมาธิย่อมมี

เย วา ปน ตสฺมึ สมเย อญฺเปิ อตฺถิ ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนา อรูปิโน ธมฺมา : อีกอย่างหนึ่งในสมัยนั้นธรรมเหล่าใด แม้อื่นมีอยู่เป็นธรรมที่ไม่มีรูป อาศัยกันและกันเกิดขึ้น

อิเม ธมฺมา กุสลา : ธรรมเหล่านี้เป็นกุศล

อธิบายโดยย่อ:

กุสลา ธมฺมา ธรรมทั้งหลายที่เป็นกุศล หมายเอา กุศลจิต ๒๑ ดวง เจตสิก ๓๘ ดวงอกุสลา ธมฺมา ธรรมทั้งหลายที่เป็นอกุศล หมายเอา อกุศลจิต ๑๒ ดวง เจตสิก ๒๗ ดวง

อพฺยากตา ธมฺมา ธรรมทั้งหลายที่เป็นอัพยากฤต หมายเอา วิบากจิต ๓๖ กิริยาจิต๒๐ รูป ๒๘ นิพพาน ๑

นอกจากนี้ ยังมีความหมายขององค์ธรรมอย่างอื่นอีกมากมาย ซึ่งมีความละเอียดลึกซึ้งมาก เพราะเป็น “ปรมัตถธรรรม” เป็นธรรมชั้นสูงกล่าวถึงจิต เจตสิก รูป นิพพาน
ซึ่งเป็นแก่นของอภิธรรม จะเข้าใจได้ก็ต่อเมื่อหาโอกาสศึกษาและลงมือปฏิบัติอย่างจริงจังเท่านั้นเมื่อยังฟังไม่เข้าใจ ก็อย่ากังวลใจ แค่ทำใจให้ปลอดกังวล ทำจิตให้เป็นกุศล ผลบญุ ใหญ่หลวงก็บังเกิดแล้ว..

กุสลา ธมฺมา อกุสลา ธมฺมา.. ฟังพระสวดอภิธรรม ทำจิตให้เป็นกุศล พร้อมส่งใจถึงผู้วายชนม์ให้ได้ไปสู่สุคติ ได้ทั้งบุญแก่ตัวเองและผู้ล่วงลับไปแล้ว นี่คือการฟังอย่างชาญฉลาดของบัณฑิตนักปราชญ์อย่างแท้จริง..